Bệnh Viêm Họng: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Nhanh

Đặt lịch hẹn

×

Bệnh Viêm Họng: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Nhanh

Bệnh Viêm Họng: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Nhanh

Đặt lịch

Gần đây khi thời tiết thay đổi, tôi nhận được rất nhiều câu hỏi của độc giả gửi đến Blog mong muốn tìm hiểu thêm về bệnh lý viêm họng, nguyên nhân cũng như hướng điều trị nhanh và hiệu quả. Nắm được thông tin này, tôi đã tranh thủ biên soạn nhanh bài viết dưới đây để cung cấp thêm kiến thức về bệnh cho bà con. 

Bệnh viêm họng là gì?

Viêm họng là tình trạng mà niêm mạc vùng cổ họng bị sưng, đau nhức và viêm cấp – mãn tính do nhiều yếu tố tác động khác nhau. Bệnh có thể tự khởi phát hoặc là biến chứng của một số căn bệnh đường hô hấp như là viêm amidan, viêm VA, bệnh bạch hầu,…

Theo các tài liệu Y khoa hiện đại, bệnh phát triển theo hai giai đoạn chính là cấp tính và mãn tính. Ở mỗi giai đoạn cụ thể, những biểu hiện tổn thương tại cổ họng là khác nhau dẫn đến xuất hiện nhiều thể bệnh.

• Viêm họng cấp tính: Biểu hiện bằng tình trạng niêm mạc họng đỏ, viêm nhiễm diễn ra trong ngắn ngày. Bệnh thường được chia thành các đầu bệnh nhỏ như viêm họng đỏ hay viêm họng liên cầu (có bựa trắng).
• Viêm họng mãn: Khi viêm nhiễm đã lan sang phạm vi rộng hơn, thời gian kéo dài và biến chứng sang nhiều bệnh lý khác. Ở giai đoạn này, bệnh có các thể chính như viêm họng mãn tính xuất tiết, viêm họng hạt, viêm họng teo.

Viêm họng là một trong số những bệnh lý về hô hấp phổ biến nhất, có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên với kinh nghiệm gần 10 năm trong nghề, tôi khẳng định nhóm đối tượng thường xuyên bị mắc bệnh nhất chính là người có hệ đề kháng kém như trẻ nhỏ, người già hay chị em đang mang thai. Bởi vậy việc nắm bắt các thông tin về bệnh, biết được các phòng ngừa và điều trị là hoàn toàn cần thiết.

Nguyên nhân gây viêm họng

Viêm họng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau khi gặp các điều kiện thuận lợi cho sự phát triển. Một số yếu tố gây bệnh chính được y học chỉ ra đó là:

• Nhiễm trùng: Đây là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng viêm họng, những tác nhân đó thường là vi khuẩn (liên cầu khuẩn), virus. Có đến 80% các ca mắc viêm họng đều do virus gây nên, chủ yếu là virus cảm cúm, Rhinovirus, sởi, ho gà, cảm cúm,..
• Dị ứng: Những tác nhân có hại dễ gây dị ứng như phấn hoa, lông động vật, hóa chất độc hại, xà phòng,… cũng có thể gây kích thích được họng và gây viêm nhiễm tại niêm mạc.
• Khói bụi, ô nhiễm: Một nguyên nhân quan trọng cần được nhắc tới đó chính là sự ô nhiễm của khói bụi, thuốc lá, nấm mốc trong không khí xâm nhập vào đường thở. Chúng khiến mũi họng dần trở nên viêm nhiễm, tích tụ lâu ngày gây nên các bệnh về đường hô hấp.
• Độ ẩm không khí thấp: Môi trường sống với không khí thiếu đi độ ẩm cũng khiến cho họng của chúng ta bị khô. Tình trạng khô họng này kéo dài sẽ khiến cho cổ họng bị đau, khô rát và dần bị tổn thương. Đây cũng chính là nguyên nhân lý giải vì sao viêm họng thường xuất hiện nhiều hơn ở những đối tượng thường xuyên ở trong phòng điều hòa.
• Chấn thương ở vùng họng: Nếu cổ họng của bạn phải hoạt động quá nhiều dẫn đến căng cơ, chúng có thể khiến dây thanh quản bị tổn thương. Bởi vậy những người có công việc thường xuyên phải nói nhiều nếu không bảo vệ cổ họng tốt thì rất dễ bị mắc bệnh.
• Do bệnh lý khác: Một số bệnh về đường hô hấp khác có thể làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh viêm họng như là: viêm mũi dị ứng, viêm xoang, hen suyễn, viêm amidan, trào ngược dạ dày thực quản, cảm lạnh, cảm cúm,…

Đánh giá chính xác được nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp bà con chủ động hơn trong quá trình điều trị. Đồng thời cũng phòng tránh được những tác nhân có hại cho cổ họng ở xung quanh mình. Nếu bạn không chắc chắn được chính xác nguyên nhân gây bệnh, hãy thăm khám sớm để biết thêm thông tin.

Triệu chứng điển hình nhận biết bệnh

Biểu hiện bệnh viêm họng thường xuất hiện theo cấp độ diễn tiến của bệnh: Viêm họng cấp tính, viêm họng mãn tính, viêm họng hạt. Ở mỗi thể bệnh, người bệnh lại nhận biết được thông qua các triệu chứng khác nhau.

Triệu chứng viêm họng cấp tính

Ở giai đoạn viêm họng cấp, những biểu hiện bệnh thường diễn ra rõ ràng, nhanh xuất hiện và gây đau, khó chịu cho người bệnh:

• Đau rát tại vùng cổ họng, niêm mạc trong cổ họng bị đỏ và xuất hiện phù nề.
• Ho thành từng cơn, có thể ho khan hoặc xuất hiện đờm.
• Cổ họng có đờm nhầy, ban đầu có màu trắng loãng, sau chuyển sang màu vàng dưới sự hoạt động mạnh mẽ của vi khuẩn.
• Có thể kèm thêm biểu hiện hắt xì, đau nhức đầu, sổ mũi, sốt, cơ thể mệt mỏi.

Biểu hiện viêm họng mãn tính

Theo tôi, viêm họng cấp tính kéo dài không được kiểm soát kịp thời sẽ gây ra viêm họng mãn, với những biểu hiện ở cấp độ tăng nặng:

• Đau nhức họng và khó nuốt.
• Ngứa rát và cảm thấy vướng ở vùng cổ họng.
• Ho thường xuyên hơn, cơn ho kéo dài và xuất hiện nhiều đờm trắng.
• Niêm mạc trong họng xuất hiện tình trạng xung huyết, nổi hạt lympho màu trắng.

Triệu chứng viêm họng quá phát (viêm họng hạt)

Viêm họng hạt là dạng bệnh quá phát của viêm họng mạn tính. Khi đó, những tế bào hạt lympho sẽ phát triển mạnh để tiêu diệt hết các vi sinh vật trong cổ họng, dẫn đến sưng phồng lên. Biểu hiện thường gặp đó là:

• Đau nhức và vướng víu trong cổ họng, thường xuyên ngứa họng muốn ho khạc.
• Ho có đờm đặc và quánh dính, màu nhầy trắng đặc biệt là vào buổi sáng.
• Thành họng bị xung huyết có màu đỏ, ở mặt thành họng sau xuất hiện hạt lympho trắng.

Ngoài ra, bà con cũng có thể gặp thêm nhiều triệu chứng khác nhau trong suốt quá trình bị viêm họng như: Khó nói chuyện, đau nhức tai, đau khớp hàm, phát ban, viêm họng nổi hạch, khạc ra máu, u hạch ở cổ,… Nếu nhận thấy xuất hiện một trong số các biểu hiện nghiêm trọng này, bạn nên thăm khám sớm để được điều trị triệt để.

Viêm họng có lây không? Có nguy hiểm không?

Bệnh viêm họng có lây không? Đứng trên góc độ bác sĩ chuyên môn tôi nhận định rằng bởi hầu hết nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn hay virus, vì thế bệnh có khả năng lây truyền. Bởi chất nhầy và dịch tiết của người bệnh bị viêm họng có chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh, khi truyền ra không khí, dính vào đồ vật sẽ lây sang những người tiếp xúc trong cự ly gần.

Bệnh viêm họng mặc dù không nguy hiểm nhưng có thể gây nhiều nguy hiểm. Phần lớn người bệnh bị viêm họng sẽ kéo dài trong khoảng từ 5 – 7 ngày, nếu bà con có sức đề kháng tốt bệnh hoàn toàn thuyên giảm nhanh và không phát sinh biến chứng. Tuy nhiên, nếu bệnh kéo dài sẽ gây nên những ảnh hưởng vô cùng lớn đối với hệ hô hấp và sức khỏe như:

• Viêm mũi dị ứng
• Viêm phế quản
• Viêm tai giữa
• Viêm tấy amidan
• Viêm cầu thận
• Nhiễm trùng huyết
• Viêm thanh quản
• Viêm xoang cấp và mãn tính.

Đối với tình trạng viêm họng do vi khuẩn, cần tích cực để điều trị theo hướng dẫn từ phia chuyên gia để đề phòng những biến chứng nguy hiểm lên đường hô hấp. Trong trường hợp nặng, việc điều trị có thể lên đến hơn 10 ngày mới có dấu hiệu thuyên giảm.

Các biện pháp điều trị bệnh viêm họng

Hiện nay, để chữa trị bệnh viêm họng bà con có thể lựa chọn nhiều phương án điều trị khác nhau. Mỗi phương pháp đều có những ưu – nhược điểm riêng cần lưu ý, vì vậy tôi đã tổng hợp nhanh các biện pháp điều trị phổ biến hiện nay cho bà con áp dụng.

Cách chữa tại nhà bằng mẹo dân gian

Qua nhiều năm nghiên cứu về nam dược và các bài thuốc dân gian điều trị, tôi nhận thấy rằng những mẹo nhỏ này tuy sử dụng dược liệu tự nhiên, dễ kiếm nhưng hiệu quả điều trị lại rất tốt. Bà con có thể áp dụng những mẹo điều trị viêm họng đơn giản để chữa ngay tại nhà như sau:

Chữa viêm họng bằng mật ong

Mật ong thật sự là một vị thuốc quý được dùng để điều trị bệnh lý viêm họng. Loại dược liệu này an toàn, lành tính, có khả năng sát trùng diệt khuẩn cực kỳ tốt, long đờm hiệu quả. Mật ong có thể dùng cho mọi đối tượng trừ trẻ nhỏ dưới 1 tuổi. Bạn có thể áp dụng bài thuốc với mật ong để chữa bệnh theo cách dưới đây.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 1 quả chanh đào, nước ấm, mật ong nguyên chất.
• Quả chanh đào đem thái lát mỏng, cho ½ vào cốc nước.
• Thêm 1 – 2 thìa mật ong nguyên chất vào trong và đem đi hấp cách thủy.
• Lát chanh dùng để ngậm trong ngày, nước cốt chanh mật ong thu được thì pha thêm với nước ấm để uống.
• Duy trì bài thuốc chanh mật ong này trong khoảng 1 tuần, mỗi ngày dùng 1 – 2 lần để thu được hiệu quả tốt nhất.

Điều trị bệnh bằng gừng tươi

Trong củ gừng tươi có chứa những thành phần có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus gây ra tình trạng viêm họng. Ngoài ra chúng còn giúp cải thiện được tình trạng khó thở nhờ làm ấm họng, long đờm rất hiệu quả.

Bởi vậy, bà con nên áp dụng bài thuốc từ gừng sớm ngay khi nhận thấy mình có các biểu hiện bị viêm họng. Cách thực hiện như sau:

• Củ gừng tươi đem cạo sạch vỏ, sau đó rửa sạch rồi thái nhỏ thành từng lát mỏng.
• Cho gừng lát vào trong nồi nước nhỏ đun sôi trong khoảng 5 phút rồi tắt bếp.
• Bạn dùng nước gừng này để uống mỗi ngày, nên sử dụng từ 2 – 3 lần trong ngày để giúp giảm nhanh các triệu chứng bệnh viêm họng.

Chữa bệnh viêm họng bằng lá bạc hà

Lá bạc hà có những hoạt chất tốt với công dụng thông thoáng mũi xoang, trị ho và các triệu chứng của cảm cúm rất tốt. Đặc biệt là hoạt chất menthol trong lá bạc hà giúp làm dịu họng nhanh, long đờm, giảm ho và các biểu hiện của viêm họng gây ra.

Cách thực hiện bài thuốc với lá bạc hà như sau:

• Chuẩn bị khoảng 8g lá bạc hà, kinh giới, phòng phong.
• Đem tất cả các nguyên liệu đi rửa sạch rồi đun sôi với nước khoảng 5 phút.
• Bà con dùng nước này để uống trong ngày, nên dùng khi còn ấm để cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn.

Chữa viêm họng bằng rượu tỏi

Rượu tỏi là một bài thuốc tốt điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý trong đó có viêm họng. Phương pháp này dễ làm, tốt cho sức khỏe và tác dụng nhanh nên rất được bà con ưa chuộng hiện nay. Theo y học hiện đại nghiên cứu, hoạt chất allicin trong tỏi đóng vai trò như một loại kháng sinh tự nhiên có thể chống viêm, sát khuẩn rất tốt.

Để thực hiện bài thuốc rượu tỏi, bạn làm theo các bước:

• Chuẩn bị tỏi đem bóc sạch vỏ rồi rửa cho sạch bụi bẩn.
• Đem tỏi ngâm chung với rượu trong hũ kín, đợi đến khi chuyển sang màu vàng nghệ rồi đem ra dùng.
• Mỗi ngày, bà con dùng khoảng 2 lần vào sáng và tối để cơ thể có thể hấp thụ tốt nhất.
• Ban đầu sử dụng bạn có thể thấy hơi cay và mùi khó chịu, tuy nhiên sau khoảng 1 tuần sẽ quen nên bạn không cần quá lo lắng.

Dùng lá tía tô chữa bệnh

Trong lá tía tô có chứa nhiều axit nicotinic, chúng giúp phục hồi những tổn thương ở vùng niêm mạc tại vòm họng, giúp giảm ho, long đờm và từ đó cải thiện bệnh viêm họng. Cách thực hiện món ăn từ lá tía tô như sau:

• Chuẩn bị khoảng 100g thịt nạc, 1 nắm lá tía tô.
• Thịt băm nhỏ, cho vào nồi ninh cùng với gạo thành cháo, sau đó cho thêm tía tô thái nhỏ vào đun cùng khi cháo đã nhừ.
• Với món cháo lá tía tô, bạn nên ăn khi còn ấm để dạ dày dễ hấp thu dưỡng chất.

Sử dụng thuốc Tây y trị viêm họng

Viêm họng là một bệnh hô hấp phổ biến, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách hoàn toàn có thể gây nên nhiều biến chứng xấu. Bởi vậy việc chữa trị cần được hướng dẫn chi tiết từ phía bác sĩ chuyên khoa.

Chữa viêm họng dạng cấp tính

Tùy theo nguyên nhân gây viêm họng, bà con sẽ được kê một số nhóm thuốc điều trị sau đây:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol, Ibuprofen,… Aspirin cẩn trọng dùng cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
• Nhóm thuốc kháng sinh: Được chỉ định trong tình huống viêm họng do nhiễm khuẩn (liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A). Thuốc thường gồm Penicillin, Amoxicillin,…
• Thuốc Corticosteroid: Được sử dụng khi viêm họng ở mức độ nặng hơn, dùng ở dạng tiêm hoặc uống.
• Nhóm thuốc dị ứng: Nếu cổ họng bạn bị tổn thương, sưng phồng do dị ứng thì bạn cần sử dụng đến nhóm kháng histamin để kiểm soát nhanh bệnh lý.

Thuốc tây trị viêm họng mãn

Khi bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính, việc điều trị không thể trong vài ngày là khỏi mà cần lâu dài hơn. Ngoài điều trị theo nguyên nhân và phòng ngừa các tác nhân có hại gây viêm họng thì bà con còn cần điều trị theo triệu chứng bệnh.

Các loại thuốc điều trị viêm họng mãn tính là:

• Dung dịch kiềm BBM: Sử dụng để súc miệng mỗi ngày nhằm làm giảm cơn đau, dịu cổ họng và giúp ức chế vi khuẩn hiệu quả.
• Thuốc bôi SMC: Đây là loại thuốc có chứa tổ hợp Menthol và Salicylate Na. Thuốc có công dụng làm mát cổ họng, bà con có thể dùng thoa hoặc thấm trực tiếp lên niêm mạc ở hầu họng.
• Dùng khí dung: Xịt trực tiếp thuốc khí dung corticoid vào cổ họng để vừa giảm viêm nhiễm và ngăn ngừa bội nhiễm xuất hiện. Dù vậy, bà con không nên lạm dụng phương pháp này vì chúng có thể gây khô họng.
• Mỡ thủy ngân 1%: Thuốc dùng khi viêm họng kéo dài và bắt đầu xơ teo. Nếu người bệnh bị kích ứng với thuốc, có thể đổi sang Glycerin 0,5%.

Hiện nay tôi nhận thấy phần lớn bà con hay có thói quen tự chẩn bệnh, tự mua thuốc dùng. Đây là việc làm rất tai hại và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của chính chúng ta. Bởi các loại thuốc Tây chứa dược tính mạnh có thể gây hại đến gan thận, tích tụ độc tố và làm loét dạ dày. Vì vậy, tôi khuyên bà con nên thăm khám trước khi tiến hành dùng thuốc, để đảm bảo không bị nhờn thuốc hay kháng thuốc.

Phẫu thuật ngoại khoa

Trong tình huống bà con bị viêm họng quá nặng kéo dài, họng bắt đầu xuất hiện các hạt lympho lớn, áp xe hay bội nhiễm amidan,… thì cần phải tiến hành phẫu thuật bởi việc dùng thuốc không còn nhiều tác dụng.

Đối với biến chứng amidan, trong trường hợp nghiêm trọng có thể tiến hành cắt bỏ để loại đi ổ vi khuẩn gây viêm nhiễm, đồng thời hút dịch mủ ra ngoài. Đối với bà con bị viêm họng hạt, can thiệp đốt hạt là phương án hợp lý.

Phẫu thuật đem lại kết quả nhanh nhưng tốn kém, ngoài ra chúng còn tiềm ẩn nguy cơ gây chảy máu, viêm nhiễm,… Bởi vậy, đây chỉ được xem là giải pháp điều trị cuối cùng khi chữa trị bảo tồn không hiệu quả. Khi tiến hành phẫu thuật, bà con cũng cần lựa chọn các bệnh viện uy tín, bác sĩ có chuyên môn và trang thiết bị hiện đại để tránh những biến chứng phát sinh.

Điều trị bệnh bằng phương pháp Đông y

Theo Đông y, bệnh viêm họng được liệt vào chứng Hầu Tý. Bệnh thường xuất hiện do phong hàn, nhiệt độc uất kết tại họng và đốt cháy tân dịch sinh ra hàng loại những biểu hiện khác nhau.

Dựa theo đó, Đông y chú trọng hơn trong việc sử dụng các bài thuốc thảo dược vừa có tác dụng điều trị bệnh, vừa cân bằng âm dương, tăng cường đề kháng. Khi sức khỏe được kiện toàn, tự khắc bệnh được tiết chế và tiêu trừ.

Một số bài thuốc Đông y phù hợp cho người bệnh điều trị viêm họng như sau:

Bài thuốc số 1

• Chuẩn bị các vị dược liệu: cam thảo, hoàng sâm, hoàng cầm, cát cánh, ngưu bàng, bạch linh, phòng phong,…
• Đem rửa sạch rồi cho vào ấm sắc lấy nước uống.
• Chia nước thuốc ra làm 3 lần uống hết trong ngày, nên uống khi còn ấm.

Bài thuốc số 2

• Chuẩn bị các loại thảo dược: Sa sâm, hoàng cầm, cát cánh, tang bạch bì,…
• Đem các vị dược liệu đi sắc nước uống, chia đều làm 2 lần và uống trước khi ăn 30 phút.
• Nên uống thuốc khi ấm để đảm bảo dược tính.

Phòng ngừa tình trạng viêm họng bằng cách nào?

Viêm họng là bệnh dễ gặp, có khả năng tái phát cao đặc biệt là đối với những người có sức đề kháng kém, hệ miễn dịch suy giảm, cơ địa dị ứng, sống trong môi trường ô nhiễm, khói độc,… Bởi vậy, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh là điều rất cần thiết để bạn bảo vệ bản thân mình và những người xung quanh. Mặt khác, sau khi điều trị xong, bà con cũng cần giữ gìn để ngăn ngừa bệnh tái phát.

Một số biện pháp phòng ngừa đơn giản, hiệu quả mà bạn nên thực hiện như sau:

• Luôn đeo khẩu trang khi đi ra ngoài hoặc đến những nơi đông người để tránh tiếp xúc với tác nhân kích ứng hay dịch tiết của người mắc bệnh. Trong trường hợp thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất, chất thải thì cần dùng khẩu trang bảo hộ để đảm bảo an toàn.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ mỗi ngày, sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng để súc miệng và họng. Nên thực hiện 2 lần/ ngày nhằm tiêu diệt vi khuẩn trong họng.
• Uống nhiều nước để tăng cường hoạt động đào thải chất của cơ thể, đồng thời kết hợp uống thêm các loại nước ép giàu vitamin C để tăng dưỡng chất và đề kháng.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, nên ăn những loại đồ ăn mềm, tươi mát. Hạn chế việc sử dụng những đồ ăn cay, đồ ăn chiên rán dầu mỡ bão hòa bởi chúng thường gây hại cho cổ họng, hạn chế dùng rượu bia và các chất kích thích.
• Nếu bạn bị viêm amidan mãn tính kéo dài, cần cân nhắc thực hiện phẫu thuật để loại bỏ ổ viêm nhiễm nếu cần.
• Không tiếp xúc gần, dùng chung đồ dùng cá nhân cùng với những người bị mắc bệnh về đường hô hấp.
• Luôn giữ ấm cơ thể và đường thở, tăng cường bổ sung những loại gia vị có tính ấm trong mùa lạnh như tỏi, gừng,… để kháng khuẩn.

Bệnh viêm họng hầu hết đều đáp ứng tốt với các biện pháp điều trị bảo tồn và chăm sóc khoa học. Tuy nhiên nếu chủ quan trong vấn đề khám chữa, bệnh sẽ tiến triển dai dẳng và có nguy cơ biến chứng sang bệnh đường hô hấp khác. Nếu bà con có bất kỳ câu hỏi nào cần thắc mắc hoặc thấy các dấu hiệu bệnh cần tham khảo, có thể để lại câu hỏi cho tôi qua Blog này hoặc facebook Đỗ Minh Tuấn, tôi sẽ cố gắng giải đáp sớm nhất cho mọi người.

Chia sẻ